รู้หรือไม่? สมุนไพรบํารุงไตให้แข็งแรงตัวไหน? ที่ช่วยรักษาและชะลอความเสื่อมของไตได้

1.1 ถั่งเช่า (Ophiocordyceps sinensis)

ถั่งเช่า หรือที่คนไทยเรียกว่าหญ้าหนอน ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นยามากว่า 50 ปี นอกจากจะเป็นสมุนไพรที่ขึ้นชื่อ ในด้านการรักษาโรคมะเร็งแล้ว ยังเป็นยาบํารุงไต

เสื่อม ที่คนจีนใช้ดูแลตัวเองมาอย่างยาวนาน เพราะช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือด, ช่วยเพิ่มระดับออกซิเจนไปเลี้ยงไต, ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด และลดการอักเสบของเนื้อเยื่อ จึงช่วยลดความเสี่ยง ของการเกิดหลอดเลือดเลี้ยงไตเสื่อมสภาพ นับเป็นวิธีรักษาโรคไตเบื้องต้นที่มีประสิทธิภาพ

ทั้งยังมีงานวิจัยที่สนับสนุนว่า การทานถั่งเช่าช่วยทำให้ไตทำงานดีขึ้น โดยตรวจเลือดพบว่า ค่าครีเอตินิน (Serum Creatinine) ลดลง, ระดับครีเอตินินเคลียรานซ์ (Creatinine Clearance) ดีขึ้น, มีโปรตีนรั่วทางปัสสาวะลดลง ทำให้โปรตีนอัลบูมินในเลือด (Serum Albumin) และระดับฮีโมลโกลบิน (Hemoglobin) เพิ่มขึ้น เมื่อทานต่อเนื่อง 1-6 เดือน

1.2 โตวต๋ง (Eucommia ulmoides)

สมุนไพรจีนชนิดนี้ เป็นส่วนของเปลือกไม้ที่นำมาใช้เป็นอาหารบํารุงไต ที่ช่วยลดการอักเสบของเซลล์ได้เป็นอย่างดื เพราะมีสารสำคัญเกือบ 10 ชนิดที่ช่วยดูแลร่างกาย โดยเฉพาะสาร Geniposide และ Genipin ที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของไต ลดการอักเสบได้ โดยมีการทดลองพบว่า โตวต๋งสามารถยับยั้งการทำลายเนื้อเยื่อไต โดยลดการสร้างสารไนตริกออกไซด์ ซึ่งทำให้หลอดเลือดเลี้ยงไตหดได้

1.3 กระเจี๊ยบแดง (Hibiscus sabdariffa L.)

เป็นสมุนไพรบํารุงไตให้แข็งแรง ที่มีอยู่ในตำรายาไทยมาตั้งแต่โบราณ โดยดอกและกลีบเลี้ยงมีสาร Anthocyanin, Citric acid, Hibiscus acid, Malic acid, Tartaric acids สามารถใช้เป็นยาขับปัสสาวะ, แก้ปัสสาวะขัด, ขับนิ่วในไต และรักษาทางเดินปัสสาวะอักเสบได้เป็นอย่างดี ส่วนของใบมีสาร β-sitosteryl-β-d-galactoside และเมล็ดมีสาร Ergosterol สามารถใช้ขับปัสสาวะ และบำรุงโลหิตได้ ปัจจุบันจึงมีความนิยมในการนำกระเจี๊ยบแดง มาใช้ดูแลทางเดินปัสสาวะอย่างแพร่หลาย

1.4 มะขามป้อม (Phyllanthus emblica)

มะขามป้อม จัดเป็นหนึ่งในสมุนไพรตรีผลา ที่ประกอบด้วยมะขามป้อม, สมอไทย และสมอพิเภก มีสาร Tannin, Flavonoids, Gallic acid, Mucic acid และสารสำคัญอีกหลายชนิด ทำให้มะขามป้อมมีสรรพคุณในการดูแลร่างกายที่หลากหลาย โดยหนึ่งในนั้นคือ นำมาดื่มเพื่อใช้เป็นวิธีรักษาโรคไตเบื้องต้น มีตัวอย่างการศึกษา เพื่อหาวิธีลดการเกิดไตวายเฉียบพลันจากสารทึบแสง (Contrast-induced Acute Kidney Injury) ที่ฉีดก่อนการทำรังสีวินิจฉัยพบว่า สารสกัดจากมะขามป้อมช่วยรักษาประสิทธิภาพการทำงานของไตไว้ได้ เนื้อเยื่อของไตถูกรบกวนจากสารทึบแสงน้อยกว่า เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้รับมะขามป้อม

1.5 แครนเบอรี (Vaccinium macrocarpon)

ผลไม้ตระกูลเบอรี อย่างแครนเบอรี จัดเป็นหนึ่งในสมุนไพรบํารุงไตให้แข็งแรง มีความเป็นสารต้านอนุมูลอิสระสูง เพราะมีสาร Flavonoids, Anthocyanidins, Catechins, Triterpinoids จึงสามารถกำจัดอนุมูลอิสระส่วนเกินในร่างกาย ทำให้ลดการอักเสบและการเสื่อมตัวของเซลล์ได้ดี นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านเชื้อจุลินทรีย์ก่อโรค จึงมีกระแสนิยมใช้แครนเบอรรี เพื่อรักษาอาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะเพิ่มขึ้นมากมาย มีงานวิจัยพบว่า น้ำสกัดจากเบอรีเป็นอาหารบํารุงไตอย่างดี ที่จะช่วยลดการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะซ้ำลงได้ 63.9% ต่อปี โดยลดการเกิดปัสสาวะเป็นหนอง (Pyuria) ลงได้ถึง 42.4%